Τζόρντι, πάρ' το αλλιώς...

Τρίτη σερί χρονιά που οι προσδοκίες Ισπανών και Ρώσων δεν επιβεβαιώνονται σε final 4 και η Μακάμπι Τελ Αβίβ είναι από προχθές η νέα πρωταθλήτρια Ευρώπης. Οι Ισραηλινοί ανέτρεψαν όλα τα προγνωστικά στον ημιτελικό απέναντι στην ΤΣΣΚΑ την Παρασκευή, πετυχαίνοντας μάλιστα μία απίστευτη ανατροπή στο τελευταίο τετράλεπτο του αγώνα, και στον τελικό απέναντι στη Ρεάλ κατάφεραν απλά να επιβεβαιώσουν για ποιο λόγο τα υψηλά budget και το ταλέντο, παρότι αρκούν για να σε στείλουν στο final 4, δεν αποτελούν επουδενί εγγύηση της επιτυχίας. Το 98-86 απέναντι στην ''Βασίλισσα'' της Μαδρίτης στην παράταση, ύστερα από έναν συγκλονιστικό τελικό, χάρισε στους Ισραηλινούς την 6η Ευρωκούπα και πλέον η ''ομάδα του λαού'' πατάει γερά στο 3ο σκαλί του βάθρου των all time winners, μαζί με τον Παναθηναϊκό.

Αυτά όσον αφορά το αμιγώς αγωνιστικό κομμάτι του final 4 του Μιλάνου. Διότι για ακόμα μία φορά επιβεβαιώθηκε πως τα final 4 που διοργανώνει η ULEB την τελευταία 5ετία μας παρέχουν περισσότερες από μία αναγνώσεις που να δικαιολογούν εν μέρει και και την έκβαση τους. Δεν είναι, δα, και σόφισμα να υποστηρίξει κανείς πως, για παράδειγμα, μετά την απόσχιση ULEB και FIBA το 2001 έχει επιχειρηθεί ένας ''εξισπανισμός'' της διοργάνωσης, υπό την ανοχή βεβαίως όλων των μεγάλων δυνάμεων του χώρου. Η έδρα της διοργάνωσης βρίσκεται στη Βαρκελώνη, ο εκτελεστικός διευθυντής είναι Ισπανός, η διαιτησία ελέγχεται και αυτή σχεδόν αποκλειστικά από Ισπανούς παρατηρητές, ενώ του χρόνου η χώρα θα εκπροσωπηθεί στο θεσμό από 5 ομάδες της ACB.

Φυσικά, τα παραπάνω δεν αποτελούν απαραιτήτως από μόνα τους αναγκαίο κακό. Τι γίνεται όμως όταν η διοργανώτρια αρχή της λίγκας δεν συμπεριφέρεται με ίσα μέτρα και σταθμά απέναντι σε όλους τους συντελεστές της; Πατριωτικό σόφισμα, θα πει κάποιος. Ας προσεγγίσουμε τον ισχυρισμό αυτόν λίγο πιο στοιχειοθετημένα, λέω εγώ. Καταρχάς, μπορεί να είναι τυχαίο το γεγονός πως από τότε που η Ευρωλίγκα μετατράπηκε από το ''παραδοσιακό'' κύπελλο πρωταθλητριών σε μία κλειστή λίγκα προνομίων ΟΛΑ τα πάλαι ποτέ κραταιά πρωταθλήματα της Ευρώπης έχουν πάρει την κατιούσα; Λίγκες όπως η ελληνική, η ιταλική, η ρώσικη, η γαλλική ή ακόμα και η Γερμανική έχουν διαμορφωθεί κατά βάση σε πρωταθλήματα παρωδίες, όπου μία- δύο ομάδες (το πολύ) ξεχωρίζουν σαν τη μύγα μες το γάλα, με τους υπόλοιπους να καίγονται στο χυλό.

Προσωπικά, είμαι από αυτούς που νοσταλγούν τις εποχές που το Περιστέρι έβγαινε στην Ευρωλίγκα, η Α.Ε.Κ. και ο Π.Α.Ο.Κ. διεκδικούσαν και ενίοτε κατακτούσαν το πρωτάθλημα, την ώρα που 4-5 ομάδες μας μπορούσαν να διεκδικούν ταυτόχρονα ευρωκούπες για όλα τα γούστα. Και οι εποχές αυτές δεν είναι και τόσο μακρινές. Τι άλλαξε, λοιπόν, τόσο ξαφνικά και η κατάσταση αυτή δεν αποτελεί πλέον πραγματικότητα; Άποψη μου είναι πως η συνεχόμενη και διαρκώς αυξανόμενη παροχή προνομίων προς τους ισπανικούς συλλόγους έχει αποσταθεροποιήσει το ευρωπαϊκό μπάσκετ. Τα κλειστά συμβόλαια εξασφάλισης συμμετοχής στην Ευρωλίγκα έχουν πληγώσει τον ανταγωνισμό των ευρωπαϊκών πρωταθλημάτων καθώς πλέον εξαφανίζεται το κίνητρο των μικρομεσαίων να διεκδικήσουν παρουσία στον πρώτο τη τάξει θεσμό. Όταν μάλιστα 4 από αυτά τα συμβόλαια πρέπει να είναι de facto ισπανικά και ακόμα 10 να μοιράζονται σε 6 χώρες τα περιθώρια για τους υπόλοιπους διεκδικητές στενεύουν απελπιστικά.

Δεν είναι όμως το δικαιότερο να παρέχονται τα 4 από τα 14 συνολικά συμβόλαια σε ισπανικούς συλλόγους, από τη στιγμή που το καλύτερο πρωτάθλημα στην Ευρώπη είναι αποδειγμένα η ACB; Δικαιότατο θα πω εγώ. Μόνο στην ισπανική λίγκα βλέπει κανείς κάθε σαββατοκύριακο τόσο ασφυκτικά γεμάτα γήπεδα, μόνο εκεί ο τελευταίος μπορεί να κερδίσει τον 1ο, μόνο εκεί τα final 8 του κυπέλλου διεξάγονται με φιλάθλους και των 8 ομάδων. Ας εξετάσουμε όμως και το γιατί αυτό το πράγμα συμβαίνει σχεδόν μόνο στην Ισπανία και ας αναλογισθούμε μήπως πιθανώς κάποτε (όχι και πολύ παλιά) ανάλογες εικόνες παρουσίαζαν και άλλα γήπεδα στην Ευρώπη. Εν έτει 2000 το Αλεξάνδρειο γέμιζε ασφυκτικά από οπαδούς του Άρη, η Αρτάκης γέμιζε κάθε Σάββατο από Πανιώνιους που έμεναν απέξω, ενώ και ομάδες όπως το Περιστέρι ή η Νήαρ Ιστ δημιουργούσαν ατμόσφαιρες που θα ζήλευαν ακόμα και οι ''αιώνιοι''. Παρόμοιες εικόνες ενθυμούμαι πως λίγο έως πολύ εκτυλίσσονταν σε πολλά από τα γήπεδα των πρωταθλημάτων που αναφέρθηκαν σε προηγούμενη παράγραφο.

Μήπως λοιπόν κύριε Μπερτομέου και λοιποί κύριοι της ULEB έχετε βάλει το χεράκι σας για αυτή τη τωρινή κατάντια; Μήπως στην προσπάθεια σας να κάνετε το προϊόν πιο ελκυστικό και προσοδοφόρο χάσατε τον μπούσουλα και έχετε διαμορφώσει εν τέλει μία λίγκα ικανοποίησης των ιδίων συμφερόντων, δηλαδή των συμφερόντων των ομάδων της χώρας σας; Μήπως είναι τυχαίο πως από κάθε έδρα που περνάει ισπανική ομάδα εδώ και αρκετά χρόνια, είτε σε παιχνίδι Ευρωλίγκας είτε ULEB Cup, οι κρίσεις για τη διαιτησία δεν είναι ιδιαίτερα κολακευτικές;

Έχω την αίσθηση πως ορισμένοι μέσα στην ULEB προσπάθησαν να δημιουργήσουν ένα μοντέλο U.E.F.A., επενδύοντας σε λαθος κεφάλαια. Εντάξει, ήταν εξ αρχής δεδομένο πως η Ευρωλίγκα ούτε των χορηγιών, ούτε των τηλεοπτικών δικαιωμάτων που τυγχάνει το Champions League θα μπορούσε να τύχει. Η εμμονή, ωστόσο, στο να αβαντάρει με κάθε τρόπο, παρασκηνιακό και μη, τους συλλόγους μίας χώρας που το μπάσκετ δεν πλησιάζει επ΄ ουδενί τη δημοτικότητα του ποδοσφαίρου, όσο μαεστρικά και να διαχειρίζεται το μπασκετικό της προϊόν, έχει φέρει πολύ πίσω την Ευρωλίγκα σε εμπορικό και αναπτυξιακό επίπεδο. Νομίζω πως από πλευράς ULEB θα ήταν τόσα χρόνια πιο σοφό να επενδύει περισσότερο στα μπασκετικά εκείνα έθνη που το άθλημα είναι πάγια ο πρώτος φορέας αθλητικών επιτυχιών (βλ. Ελλάδα, Ρωσία, Σερβία,Λιθουανία, Ισραήλ) και που φυσιολογικά η δίψα του κόσμου για διάκριση θα είναι ασυγκρίτως μεγαλύτερη.

Κακά τα ψέμματα, οι Ισπανοί δεν καίγονταν ποτέ για μπάσκετ και δεν ανέπτυξαν ποτέ έναν μπασκετικό ''λαό''. Την ημέρα του τελικού απέναντι στη Μακάμπι, ποντάρω πως η συντριπτική πλειοψηφία των φιλάθλων της Ρεάλ θα καιγόταν πολύ περισσότερο για το αν ο Κριστιάνο Ρονάλντο θα προπονηθεί κανονικά την επομένη, ενόψει και του επερχόμενου τελικού του Champions League. Σε ανάλογο mood ψυχαναιμίζομαι πως θα κινούνταν και τα media της χώρας αν στηριχθώ στα πρωτοσέλιδα της ''Marca'' και της ''Εl mundo deportivo'' ανήμερα του τελικού. Και μόνο στην ιδέα των αντίστοιχων πρωτοσέλιδων ελληνικών εφημερίδων σε ανάλογες περιπτώσεις, απλά συνειδητοποιώ πόσο μεγάλη ανάγκη για εθνική επιβεβαίωση μας παρέχουν τα διεθνή αθλητικά δρώμενα...

Παρόμοια άποψη θα σχημάτιζε κανείς αν έβλεπε και την εικόνα της εξέδρας του ''Forum'' και τις 2 ημέρες των αγώνων του final 4. Για για μία ομάδα κορυφής και με φιλάθλους σε όλον τον κόσμο είναι πραγματικά οξύμωρο να επενδύει τόσα εκατομμύρια ευρώ ετησίως και στο πλάι της να βρίσκονται μετά βίας 1000 άτομα. Το ίδιο ισχύει και για τις Μπαρτσελόνα, ΤΣΣΚΑ, την ώρα που το κίτρινο χρώμα της Μακάμπι δέσποζε απ΄άκρη σε άκρη του κλειστού. Το ίδιο ακριβώς σκηνικό και στη Βαρκελώνη το 2011, και στην Πόλη το '12 και στο Λονδίνο πέρυσι. Είδες τι γίνεται ρε συ Τζόρντι όταν λείπουν οι Έλληνες από τα final 4 που ονειρεύεστε εσύ και οι δικοί σου; Ακόμα και η Eurovision ποντάρω πως θα απολάμβανε μεγαλύτερης τηλεθέασης...

Κλείνοντας, νομίζω πως η απόσχιση της ULEB το 2001 περισσότερο έβλαψε παρά ωφέλησε το ευρωπαϊκό μπάσκετ. Δώδεκα χρόνια μετά και η διοργανώτρια αρχή σχεδόν κάθε χρόνο αλλάζει το σύστημα διεξαγωγής του θεσμού μπας και δικαιώσει την επιλογή της διαφοροποίησης από τα σχέδια της FIBA. Νομίζω πως αν οι νοοτροπίες του παρόντος διατηρηθούν και η Euroleague συνεχίσει να θυμίζει περισσότερο Α.Ε. και λιγότερο αθλητικό γεγονός δεν θα αργήσει η στιγμή που θα επιβεβαιωθούν όλοι αυτοί που προβλέπουν επιστροφή της FIBA στο κορυφαίο διασυλλογικό ευρωπαϊκό προϊόν...